Axit Humic (Humic Acid) là một thành phần chính của các chất Humic, đây là những hợp chất hữu cơ quan trọng của đất (đất mùn), than bùn, than đá, nhiều suối miền núi, hồ bị loạn dưỡng và nước biển. Axit Humic góp phần duy trì và tăng độ màu mỡ của đất, hỗ trợ cây hấp thụ dinh dưỡng vi lượng thuận lợi hơn. Sau đây, mời bà con cùng Agmin tìm hiểu về sự hình thành và tác dụng của Axit Humic đối với dinh dưỡng thực vật.
1. Sự hình thành Axit Humic tự nhiên
Tầng đất mặt (substrates) chứa nhiều chất hữu cơ, vi sinh vật, nấm, các động vật nhỏ (như giun, dế,…) và có màu tối do sự tập trung chất hữu cơ. Rễ cây phát triển chủ yếu trong tầng này, nhất là những cây có bộ rễ cạn. Khi được cày và canh tác, tầng này được gọi là tầng canh tác. Các chức năng chính của tầng đất mặt nói chung là: cung cấp chỗ neo đậu cho cây, cung cấp nước, chất dinh dưỡng và oxy cho rễ.
Phẫu diện đất
Theo thời gian, thực vật và vi sinh vật tác động đến tầng đất mặt bằng nhiều cách khác nhau. Song song đó, hoạt động canh tác và quản lý dinh dưỡng thực vật tích cực sẽ làm thay đổi thành phần hóa học của tầng đất mặt và hàm lượng cacbon trong đất bắt đầu tăng lên, kết quả là đất trở nên màu mỡ hơn.
Khi thực vật và vi sinh vật lớn lên, phát triển và chết đi, một số hóa chất tạo nên tế bào của chúng ngấm vào đất, bổ sung dinh dưỡng cho đất. Thông qua quá trình này, các vật liệu hữu cơ từ vi sinh vật trở thành một phần của tầng đất mặt. Một trong những thành phần phổ biến nhất trong các vật liệu hữu cơ này là Axit Humic.
2. Đặc tính của Axit Humic
Tính chất của các chất Humic.
- Axit Humic không phải là một chất đơn lẻ mà là một nhóm các chất được tạo ra từ sản phẩm phân hủy của thực vật và vi sinh vật.
- Axit Humic được gọi là “axit” vì công thức phân tử của chất Humic có chứa các nhóm tương tự như của phenol và giấm.
- Axit Humic khác với Axit Fulvic ở chỗ chúng chỉ hòa tan ở các điều kiện pH cơ bản trong khi Axit Fulvic tan trong nước ở mọi điều kiện pH.
- Axit Humic có thể được sử dụng trong môi trường nuôi cấy không cần đất, nên rất phù hợp để làm chất bổ sung trong môi trường thủy canh thuần túy.
3. Tác dụng của Axit Humic trong dinh dưỡng thực vật
Khi nói đến tác dụng của Axit Humic, chúng ta không nói đến đơn chất mà là một nhóm các phân tử. Tác dụng của Axit Humic được quyết bởi nguồn cung cấp chúng. Ví dụ, nghiên cứu về việc sử dụng 2 nguồn cung cấp Axit Humic khác nhau, từ than bùn và mỏ leonardite, để trồng cà chua. Kết quả cho thấy tác dụng khác biệt rõ ràng: Axit Humic từ than bùn chỉ kích thích rễ phát triển, trong khi Axit Humic từ mỏ leonardite kích thích cả rễ và chồi. Tuy vậy, cả 2 loại đều làm tăng lượng Sắt sẵn có cho cây.
Bón Axit Humic gia tăng trọng lượng tươi của rễ cà chua.
Kể từ những năm 1990, một số lợi ích nổi bật của Axit Humic trong việc ngăn ngừa và khắc phục sự thiếu hụt vi lượng bằng cách tăng tính sẵn có của chúng đã được công nhận rộng rãi.
Ở các loại cây như hoa đồng tiền, sử dụng nồng độ Axit Humic 1000 ppm có thể làm tăng số lượng hoa thu hoạch lên tới 52%. Bên cạnh đó, một số tài liệu nghiên cứu cũng đã đề cập đến tác dụng làm tăng sản lượng và hàm lượng khoáng chất của Axit Humic trên cây cà chua.
Các tài liệu nghiên cứu cũng công nhận nhất quán về ảnh hưởng của Axit Humic đối với sự phát triển của rễ hơn là sự phát triển hoặc kích thước của chồi. Dù vậy, vẫn có một số loại Axit Humic giúp cho kích thước chồi tăng lên.
Tuy nhiên, cho đến hiện nay, liệu Axit Humic có giúp nâng cao sản lượng của các loại cây kể trên khi nuôi cấy thủy canh hay không, vẫn còn là 1 câu hỏi bỏ ngỏ!
Ảnh hưởng của Axit Humic, lợi khuẩn và lactate trên cây cà chua.
Một điểm đáng chú ý là Axit Humic không chỉ có tác dụng với rễ mà còn tăng cường khả năng hấp dinh dưỡng ở lá, nên được ứng dụng trong phân bón lá.
Các thí nghiệm trên dâu tây đã cho thấy, việc sử dụng 1,5 - 3 ppm Axit Humic giúp gia tăng các đặc tính định lượng và chất lượng của trái cây.
Axit Humic cũng có thể kết hợp với các chất kích thích sinh học khác. Chẳng hạn như một thử nghiệm kết hợp lactate, humate và lợi khuẩn trên cà chua. Kết quả thu được cho thấy, tùy vào các điều kiện cụ thể, việc kết hợp này có thể kích thích hoặc ức chế sự phát triển của lá và thân cà chua. Tuy nhiên nhìn chung thì hầu hết các sự kết hợp đều đem lại lợi ích.
Tóm lại: do sự khác biệt đáng kể về nguồn gốc, tác dụng và tỷ lệ sử dụng giữa các chất Humic nên rất khó kết luận Axit Humic chắc chắn giúp ích cho sản lượng cây trồng. Tuy nhiên, một điều đảm bảo là hầu hết các nguồn Axit Humic đều giúp chelate hóa vi lượng, giúp cây hấp thụ vi chất dinh dưỡng dễ dàng hơn, cải thiện hoặc khắc phục thiếu hụt vi chất, từ đó góp phần cải thiện chất lượng nông sản nói chung. Đồng thời, Axit Humic hiếm khi gây ra tác động tiêu cực nên chúng ta có thể tiến hành thử nghiệm thực địa trước khi ứng dụng hợp chất này cho toàn bộ cây trồng.
Biên tập bởi Agmin.vn
